Vlasače, selo u trebinjskim brdima, još jednom su dokazale da su prestonica saborovanja u srpskoj Hercegovini. Više od 250 ljudi pristiglih sa raznih strana humske zemlje imalo je priliku da uživa na trećem sijelu “Sačuvajmo običaj – Sačuvajmo zavičaj”

Treće i najveće sijelo u Vlasačama okupilo je veliki broj Hercegovaca koji su sa raznih strana pristigli na tradicionalno druženje. Koliko je ovo saborovanje značajno pokazali su i gosti iz Bileće KUD „Vojvoda Vlatko Vuković“ koji su  prestižnu manifestaciju 18. Sabor guslara Hercegovine  u Bileći pomjerili za  prethodni dan (11. mart) da bi mogli da stignu i svojim prisustvom uveličaju skup u parohijskom domu na Petkovici.

Prije početka programa sveštenik Nikola Janković održao je liturgiju pod vedrim nebom.

Potom je na improvizovanoj bini parohijskog doma goste pozdravio domaćin sijela Pero Vuković.
– Ovdje kod crkve Svete Petke u našem parohijskom domu po treći put zaredom okupljamo se na zavičajnom sijelu koje polako zauzima značajno mjesto na kulturnoj mapi našeg grada i Hercegovine.

Potom je uslijedio guslarski pozdrav Dobra Bodiroge.

Kako je to i red i običaj u ovakvim prilikama, skup je blagoslovio mjesni paroh Nikola Janković.

Uvod u bogat program započeli su domaći izvođači, pa se publici stihovima šaljive lovačke pjesme predstavila mala Lara Kokić, da bi potom spontano oformljena grupa Vlasačana zapjevala.

Kao već redovni gost među Vlasačanima bivši predsjednik opštine Trebinje i pjesnik Božidar Vučurević je na svojstven način ispričao anegdote iz Hercegovine.

Nema sijela bez zdravice, pa je gostima nazdravio Dragan Mijanović.

Vlasače su ove noći bile srce Hercegovine, orile su se pjesme pjevačkih grupa KUD “Tešan Podrugović” iz Gacka, KUD “Vojvoda Vlatko Vuković” iz Bileće, grupe “Nevesinjski zvuci”, kao i muške pjevačke grupe iz Ljubomira.

Potom su se čule strune Ljubiše Milojevića i Branka Milićevića, guslara KUD „Vlatka Vukovića“ iz Bileće.
Pozdrav domaćinima iz Popovog polja donijela je muška pjevačka grupa “Čuvari tradicije”.

Da bez gusala razgovora nema potvrdio je talentovani gatački guslar Radan Bjeloglav, član KUD “Tešan Podrugović”.
Sliku bratske ljubavi i sloge uputili su na kraju svi učesnici programa predvođeni guslarskim šampionom Vojinom Tepavčevićem.

Crkva Svete Petke u Vlasačama stara najmanje 160 godina

Vlasače su selo od Trebinja udaljeno 16 kilometara. Smješteno je na 620 do 680 metara nadmorske visine u prisoju Stalovite grede.
Selom dominira kuća Draškovića. Sva je od tesanog kamena, a izgrađena je prije nešto manje od sto godina.
Kišnicom se snabdijeva iz kamenica, lokvi (Blizimulja i Lokva) i čatrnja kojih ima 11. Na zapadnoj strani od Parohijskog doma, na nekih 50 metara od njega, nalazi se na Brezačkom dolu lokva. Služila je za pojenje stoke, pranje odjeće, a mještani kazuju da su se nekada u njoj učili i plivati.
Brda koja pripadaju selu su: Mala Stražica, Mužice, Voćine, Krivodola, Kobilje brdo ili Kobilja glava (882 m), Vranja peć (812 m) Javorak (936 m) koji pripada i selu Janjač, Osoje, Rasovac i druga.
U selu su živjele dvije vrlo stare srpske porodice: Drašković (dvije kuće) i Grujičić (jedna kuća). U Vlasačama je živjela i porodica Vuković (tri kuće). Vukovići su iz sela Janjač, a u Vlasače je prešao prvi Trifko oko 1830. godine na čitluk. A nekada su u selu živjeli i Grozdanići, koji su obamrli.
Draškovići su bili poznata trgovačka porodica u Dubrovniku u kojem je imala i nekretnine.
Sjeveroistočno od sela, a kraj puta koji vodi za Ljubinje, nalazi se crkva Svete Petke – Paraskeve (Sv. Petka na grčkom Paraskeva), u narodu poznata kao Petkovica. Nalazi se na oko 711 mnv. Crkva je nekoliko puta rušena i obnavljana, a zna se da potiče iz turskog vremena, jer ju je 1857. godine registrovao ruski naučnik Aleksandar Giljferding, prilikom proputovanja kroz Hercegovinu.
Crkva je više puta obnavljana. Godine 1994. crkvu je osveštao vladika Atanasije Jevtić. Crkva je dobijala značajne poklone od priložnika, i to većinom imućnijih mještana i iseljenika. Tako je 1924. godine Jole Drašković poklonio zvono.
Na seoskom groblju osim porodica Vuković, Grujičić i Drašković nalaze se i grobovi Kokića koji žive na Begović kuli.
Trideset metara od zapadnog zida groblja nalazi se Parohijski dom. Izgradnju ovog doma su pomogli Eparhija zahumsko–hercegovačka i primorska i Opština Trebinje, kao i pojedini donatori i mještani sela Vlasača. Gradnja doma je počela 2007, a završena 2010. godine.

(Iz teksta mr Rajka Tanasijevića) 

Tokom večeri pročitano je i pozdravno pismo komšije, porijeklom sa Zagore, Rajka Tanasijevića, sekretara SKPD “Prosvjeta” iz Trebinja.

– Sve odluke u životu donosimo na osnovu svojih potreba, želja, često i spleta okolnosti. Čovjek ne može birati gdje će se roditi. Zavičaj je taj koji bira svakoga od nas. Ljubav prema rodnoj grudi nosimo svuda gdje nas sudbina odvede. Blagodeti zavičaja, korijeni, uspomene, majčina ljubav, grobovi predaka je ono što nikome od nas ne da za pravo da ikada zaboravimo – prokometarisao je za Slobodnu Hercegovinu Pero Vuković vidno zadovoljan što je među brojnim gostima ove godine bio prisutan veliki broj mladih ljudi.

Hercegovačkom saboru u Vlasačama prisustvovali su mnogi ugledni pojedinci iz društvenog i političkog života: narodni poslanik u Skupštini RS Luka Petrović, zamjenik gradonačelnika Trebinja Neđo Ćebedžija, odbornici u Skupštini Trebinja Zoran Anđušić i Ljubiša Krunić, finansijski direktor Elektroprivrede RS Blagoje Šupić, predsjednik Društva srpskih domaćina Milenko Kukurić…

Čuvari tradicije: Dragomir Drašković sa Đorđom i Rankom Petrović

Kao i prošle godine Herceg TV je bila na licu mjesta da isprati treće sijelo u Vlasačama. Narednih dana biće emitovana reportaža sa ovog događaja.

Slađana Šošo