Na platou ispred crkve Svetog depota Stefana na Zubačkim Ublima danas je svečano otkriven i osvještan spomenik ustaniku i vojvodi hercegovačkom Luki Vukaloviću.

Spomenik, sa odljevkom koji vođu hercegovačkih ustanika prikazuje u prirodnoj veličini – rad vajara Đorđa Lazića Ćapše i umjetničke livnice „Stanišić“ iz Čeneja, svečano je otkrio gradonačelnik Trebinja Slavko Vučurević sa predstavnicima susjednih crnogorskih opština, a osvještao episkop zahumsko-hercegovački i primorski Grigorije.

Obraćajući se okupljenom narodu i zvaničnicima iz Trebinja i susjednih opština Hercegovine i Crne Gore, vladika Grigorije rekao je da je „Luka Vukalović paradigma i simbol naših velikih djelatnika i ratnika, koji iznenada bljesnu u svom vremenu ostavljajući neizbrisiv trag za sobom“.

Episkop zahumsko-hercegovački i primorski Grigorije

„Dosljedan u svojoj borbi za slobodu, kao najsvetijem idealu kojem je težio, za slobodom je tragao i za nju se neumorno borio, ne uzmičući ni pred najvećim preprekama, ni pred najljućim protivnicima. Kada je, na kraju, izdan i prevaren od onih kojima je povjerovao, nije mogao i sam da izda ono za šta se borio čitavog života – svoj narod, njegovu i svoju slobodu, koju je na kraju potražio u izgnanastvu, u bratskoj zemlji, majčici Rusiji, kojoj su se Srbi, i onda kao i danas, okretali – i od nje pomoć iskali kad im je bilo najteže“, rekao je episkop zahumsko- hercegovački.

Podsjećajući na važnost podviga hercegovačkih ustanika, koji su istoričari odavno krstili „Trećim srpskim ustankom“, a njihovog vođu vojvodu Luku „srpskim Garibaldijem“, gradonačelnik Slavko Vučurević je rekao da je Vukalovićeva ustanička puška, kao poziv na oslobođenje, odjeknula mnogo dalje od zavičajnog krša, da je uzdrmala Evropu i probleme porobljenog hercegovačkog naroda kandidovala na najveću, političku pozornicu velikih sila, te da ustanički ideali – sloboda i život dostojan čovjeka, iako nisu ostvareni, kao nadahnuće svim budućim generacijama – traju i danas.

„Šta nam Luka znači danas i šta je ono što je on započeo – a mi trebamo nastaviti? Ja odgovora nemam – ali sigurno znam da su i dalje ključne riječi – sloboda i ljudsko dostojanstvo. Bez ta dva pojma, ovom narodu ne može se sastaviti suvisla politička misao, niti odrediti putanja kojom bi se dalje moralo“, rekao je Vučurević, dodajući da stoga i ne čudi „zašto se i danas vraćamo Luki i starim pitanjima“.

„Nismo zadovoljni zato što umjesto stvarne slobode imamo neku kvazi i virtuelnu slobodu, privid pokriven brojnim deklaracijama i zakonima. A umjesto dostojanstva – i dalje imamo tešku borbu za zalogaj hljeba i ono malo građanskog samopoštovanja, koje nam stalno izmiče“, rekao je gradonačelnik Trebinja dodajući da je želja svih Trebinjaca i Hercegovaca da se zemni prah vojvode Luke nakon vjekovanja u tuđini konačno vrati i nađe smiraj u zavičajnom kršu.

Uoči otkrivanja spomenika Luki Vukaloviću, u crkvi Svetoga Stefana na Zubačkim Ublima svetu arhijersku liturgiju služio je episkop zahumsko-hercegovački i primorski Grigorije.