Patrijarh Pavle preminuo je na današnji dan prije tačno 10 godina, a njegova biografija oslikava koliko je njegov život bio poseban.

Na tronu Svetog Save kao patrijarh Pavle nalazio se 19 godina, a među narodom je bio veoma omiljen zbog svoje skromnosti i istinoljubivosti.

Citati patrijarha Pavla se i dan danas prepričavaju.

Rođen je kao Gojko Stojčević 11. septembra 1914. u selu Kućanci, Donji Miholjac, Slavonija, u porodici zemljoradnika.

U rodnom mjestu je završio osnovnu školu, a nižu gimnaziju u Tuzli. Ispit zrelosti položio je u Šestoj muškoj gimnaziji u Beogradu koju je pohađao vanredno da bi mogao da upiše uporedo i Medicinski fakultet.

Šestorazrednu bogosloviju završio je u Sarajevu 1936, a Bogoslovski fakultet u Beogradu, u kojem je prethodno završio i dvije godine Medicinskog fakulteta.

Vjeroučitelj za djecu u izbjeglištvu

Drugi svjetski rat zatekao je patrijarha Pavla na odsluženju vojnog roka, a kao izbjeglica nalazio se u manastiru Sveta Trojica u Ovčaru i Banji Koviljači od 1944. kao vjeroučitelj za djecu u izbjeglištvu.

Odatle je iz zdravstvenih razloga otišao u manastir Vujan, u selu Prislonica, između Čačka i Gornjeg Milanovca, gdje je ostao do 1945. i odlučio da se posveti monaškom životu.

U manastiru Blagoveštenje u Ovčarsko-kablarskoj klisuri zamonašio ga je kao Pavla jeromonah Julijan.

Od 1949. do 1955. bio je sabrat manastira Rače, a u čin jeromonaha unapređen je 1954. godine.

Službovanje u Eparhiji raško-prizrenskoj u znatnoj mjeri je posvetio obnovi crkava i manastira i posebno obnovi monaškog života.

Početkom decembra 1990. episkop Pavle je imenovan za 44. srpskog patrijarha nasljedivši na tronu Svetog Save patrijarha Germana.

Bogoslovski fakultet SPC dodijelio mu je 1998. zvanje počasnog doktora bogoslovlja.

Bavio se i naučnim radom

Patrijarh Pavle bavio se i naučnim radom, među njegovim objavljenim djelima je Monografija o manastiru Deviču, besjeda “Život po Jevanđelju” i “Molitve i molbe” koje su štampane i kao dopunjena izdanja.

Lična biblioteka patrijarha Pavla pripada fondu Biblioteke srpske patrijaršije, ima status kulturnog dobra i čuva se u prostorijama konaka manastira Svetog arhangela Mihaila u Rakovici.

U njegovo vrijeme osnovana je Akademija SPC za umjetnost i konzervaciju, vraćena je vjeronauka u javne škole, a Bogoslovski fakultet u okrilje Univerziteta.

Uvijek na strani napadnutog

Da je patrijarh Pavle uvijek bio na strani naroda svjedoči i Savindan 1997. godine kada je studente demonstrante sproveo kroz kordon policije u Kolarčevoj ulici ka Hramu Svetog Save.

– Uvijek je bio na strani napadnutog, na stranih slabijeg i žrtvovao je sebe zarad drugih. Recimo, i kad su devedesetih bile demonstracije u Crnoj Gori upozorio je da će ukoliko dođe do upotrebe sile biti primoran da stane na stranu napadnutih – podsjeća Janjić.

Cipele od ženskih čizama

Opšte je poznato da je patrijarh Pavle živeo izuzetno skromno, asketski. Bio je veliki mislilac, a pritom odličan zanatlija.

Dokaz za to je anegdota o njegovim cipelama koje su bile udobne, lake i besprijekorno sjajne. Kada su ga pitali “gdje je kupio cipele”, on je samo odmahnuo rukom i rekao: “Eh, kupio”.

Ispostavilo se da su te cipele, zapravo, bile stare ženske čizme koje je patrijarh Pavle našao i prepravio ih u cipele u svojoj maloj majstorskoj radionici.