"Ova naša regija biće poznata po obnovljivim izvorima i mislim da je to važna strategija Energetske zajednice – da se ti izvori podržavaju i razvijaju. Veoma su spore procedure koje provodimo - jer postoji više nivoa kontrole. Nekima, možda, nije ni interes da Republika Srpska i njena elektroprivreda na ovaj način ojačaju. Zato je potrebno da imamo veliku pažnju i mudrost u vođenju ovog sistema, kako bi on bio i ostao glavni stub razvoja Republike Srpske", kaže Petrović.

Uprkos tome što su pandemija i obaveze u vezi sa reorganizacijom sistema značajno otežale poslovanje sistema - Elektroprivreda Republike Srpske je i u 2020. godini intenzivno radila na svojih pet značajnih investicionih projekata, rekao je za Radio Trebinje generalni direktor ERS-a Luka Petrović.

Prema njegovim riječima, akcenat je stavljen na nastavak izgradnje i završetak hidroelektrane „Dabar“, instalisane snage 160 megavata, koji je trenutno najveći hidroenergetski objekat u regionu – a gradi ga Elektroprivreda Srpske kroz Hidroelektrane na Trebišnjici.

Investicije u nove energetske projekta, napomenuo je Petrović, podrazumijevaju vrlo složene i finansijski zahtjevne poslove i procedure samo da bi se otpočeli radovi na terenu, a drugačije nije bilo ni u slučaju HE „Dabar“.

Krenulo se od detaljnih istražnih radova, preko njihove analize i izrade glavnog projekta, ekspropijacionog elaborata i plana parcelacije, studije o uticaju na životnu sredinu za ekološku dozvolu, izgradnje infrastrukturnih priključaka i pristupnih puteva do gradilišnih zona, zatim i pristupnih tunela da bi se došlo do ose glavnog tunela, da bi se tek nakon toga raspisao tender za izvođenje glavnih radova.

Kako je riječ o veoma složenom energetskom projektu u karstu, kakvog nema na ovim prostorima, a nekadašnji stručni kadar iz bivše Jugoslavije više nije izvođačima na raspolaganju - za sve to vrijeme trebalo je proizvesti i novi kadar.

„Glavni radovi su u toku. Osnovna izlazna dionica tunela je probijena, ostalo je da se izgradi ulazna građevina, nakon što se završi obloga tunela. I taj posao treba da se nastavi  izgradnjom brane u Pošćenju, sanacijom gubitaka vode u akumulaciji sa tri nasipa, izgradnjom cijevi od betonskog tunela do ulaza u mašinsku zgradu, izgradnjom objekta sa opremom i razvodnim postrojenjem, te nizvodnog kanala u Dabarsko polju dužine 5,5 kilometara, a zatim proširenjem starog tunela koji iz Dabarskog polja vodi u Fatničko polje“, ističe Petrović.

On je istakao da je veoma važan projekat holdinga i izgradnja solarne elektrane „Trebinje 1“ na Zupcima, snage 73 megavata, koja će godišnje za sistem proizvoditi 100.000 megavat-časova električne energije, a pritom značajnim sredstvima na osnovu naknada puniti i gradski budžet.

Projekat je, dodaje on, zahtijevao ogromne pripreme – od definisanja lokacije, istražnih radova, ekološke studije do idejnog projekta, da slijedi izrada projekta priključka na mrežu i transformatorskog postrojenja, odabir opreme, ali i definisanje finansijske konstrukcije.

„Za ovaj projekat, koji će biti najveći solarni park na Balkanu, zainteresovano je više suinvestitora, a sa onima koji budu imali obezbijeđen novac u potrebnom procentu spremni smo da uđemo u zajednički aranžman izgradnje“, rekao je Petrović.

Još jedan aktualan projekat Elektroprivrede Republike Srpske je vjetropark „Hrgud“, za koji je, kaže Petrović, Njemačka razvojna banka obezbijedila 60 miliona evra, navodeći da se, zbog sporih procedura i čestih kadrovskih promjena u vrhu KFV-a, očekuje da izvođač radova za izgradnju vjetroparka izabere krajem 2021. godine.

Četvrti projekat na kojem je angažovana Elektroprivreda Republike Srpske je izgradnja hidroenergetskog sistema „Gornja Drina“, sa tri hidroelektrane – „Buk-Bijela“, „Foča“ i „Paunci“, ukupne snage oko 190 megavata.

Većinski vlasnik hidrosistema je Srbija sa 51%, Srpskoj pripada 49%, a ukupna vrijednost kompletnog sistema, ističe Petrović, već danas je oko 78 miliona KM.

„I, naravno, to preduzeće ima svoje organe u kojem obje strane imaju svoje predstavnike - i već danas mogu da krenu sa pripremnim radovima, s obzirom na to da smo  uspjeli dobiti građevinsku dozvolu za pripremne radove. A za to je opet trebalo riješiti mnogo toga - od infrastrukturnih priključaka, do projekta pripremnih radova i radničkog naselja u zoni gradilišta“, ističe Petrović.

Peti značajan projekat je izgradnja hidroelektrana na Bistrici – tri hidroenergetska postrojenja ukupne snage oko 40 megavata, a EPC ugovor o finansiranju, podsjeća Petrović, već je potpisan sa kineskom kompanijom „AVIK“.

„Očekivati je da se definiše finansijska konstrukcija i da zajedno sa kineskim partnerom iznađemo potrebna sredstva. U narednih nekoliko nedjelja trebalo bi da raspišemo tender za obezbjeđenje novca kojim ćemo isfinansirati taj ugovor. A cijena izvođačkog ugovora je 102 miliona evra“, kazao je generalni direktor ERS-a.

Petrović je istakao da sa pomenutim investicijama neće biti ispcrpljeni svi energetski potencijali Srpske, napomenuvši da su u planu i projekti izgradnje hidroelektrana Nevesinje i Bileća, drugog bloka HE Dubrovnik, te da potencijal postoji i na srednjem toku rijeke Drine.

„To je veliko prirodno bogatstvo koje nije iskorišćeno. A ova naša regija biće poznata po obnovljivim izvorima i mislim da je to važna strategija Energetske zajednice – da se ti izvori podržavaju i razvijaju. Veoma su spore procedure koje provodimo - jer postoji više nivoa kontrole. Nekima, možda, nije ni interes da Republika Srpska i njena elektroprivreda na ovaj način ojačaju. Zato je potrebno da imamo veliku pažnju i mudrost u vođenju ovog sistema, kako bi on bio i ostao glavni stub razvoja Republike Srpske“, zaključio je Petrović.