Nije čest slučaj da otac i sin nose titulu narodnog guslara, ipak, Avdalovići iz Gacka, otac i sin Momir – Moša i Srđan, mogu se pohvaliti tom činjenicom, a u njihovom domu se pjeva uz ovaj instrument, uči istorija, čuvaju običaji i njeguje tradicija.Za gusle, zaljubljenici u ovaj instrument, vole da kažu da je i sveti. U gatačkom selu Stepen uz gusle odrastaju generacije, a ne može proći nijedna svadba, slava ili veselje da se ne čuje pjesma uz strune gusala.

Mlađi od Avdalovića, Srđan na 30. festivalu guslara Srbije, kao član Društva guslara “Stara Hercegovina” iz Beograda, zauzeo je drugo mjesto. Za Glas Srpske prisjetio se početaka te kako je zavolio gusle.
– Otac mi je narodni guslar i kod nas se potvrdila ona narodna izreka: “Ne pada iver daleko od klade”. Dok sam bio mala beba otac me uzimao u krilo i guslao i tako me uspavljivao pa je zvuk gusala ušao u krv još odmalena. S tri godine sam u vrtiću učestvovao na priredbama uz gusle pa mogu reći da moje druženje s guslama traje cijeli život – kaže Srđan.

Kako kaže, gusle su postale svakodnevica i ne prođe dan da ne zagusla barem nekoliko minuta.

–  Ako sam tužan, pjevam da se razveselim, ako sam srećan pjevam od sreće i za gusle možemo reći da su postale način života. Manastiri i krivo gudalo to je srpsku vjeru sačuvalo. I mnogo puta se pokaže tačna ova tvrdnja. Guslaru je mjesto na svakoj slavi ili proslavi zajedno uz sveštenika, a crkva i gusle trebalo bi da budu dva kamena-temeljca u životu svakog Srbina – dodao je on.

Prema njegovim riječima, kada se pomenu Irci i Irska među prvim asocijacijama na njih su gajde, a mi treba da se trudimo da gusle budu prva stvar koja će nekome pasti na pamet kada pomene srpstvo.

Istorije svih naroda se pišu i pričaju, samo se istorija srpskog naroda pjeva pa od Kosova do današnjeg dana nema značajnijeg događaja ili ličnosti koja nije opjevana uz gusle i tako ostala da se pjeva dok je svijeta i vijeka. I Karađorđe je imao guslara koji je prije boja pjevao i uz gusle dizao moral srpskim borcima. Gusle su 2018. godine upisane na UNESKO-ovu listu nematerijalnog kulturnog nasljeđa – rekao je Srđan.

Životni put odveo ga je u Srbiju, a nastupi su uglavnom vezani za maticu.

– Najradije se odazivam učešću na humanitarnim događajima ili događajima koje organizuje naša sveta crkva. Tako mi je možda srcu najmiliji nastup u porti manastira Rakovica prilikom 10. godišnjice upokojenja Njegove svetosti blaženopočivšeg patrijarha Pavla. Uz družbu gusala koja evo bezmalo traje gotovo 30 godina Bog je dao pa je bilo i različitih nagrada, a ja ću istaći onu meni najvažniju a to je zvanje narodnog guslara koje sam stekao prošle godine  – rekao je Srđan.

Kako kaže, u prošlim vremenima postojao je opravdan strah za budućnost gusala. Bile su sklonjene u stranu i prepuštene zaboravu. Zahvaljujući božijoj milosti i grupi entuzijasta gusle se polako, ali sigurno vraćaju na pijedestal kome pripadaju.

Istorije svih naroda se pišu i pričaju, samo se istorija srpskog naroda pjeva pa od Kosova do današnjeg dana nema značajnijeg događaja ili ličnosti koja nije opjevana uz gusle i tako ostala da se pjeva dok je svijeta i vijeka. I Karađorđe je imao guslara koji je prije boja pjevao i uz gusle dizao moral srpskim borcima. Gusle su 2018. godine upisane na UNESKO-ovu listu nematerijalnog kulturnog nasljeđa – rekao je Srđan.

Životni put odveo ga je u Srbiju, a nastupi su uglavnom vezani za maticu.

– Najradije se odazivam učešću na humanitarnim događajima ili događajima koje organizuje naša sveta crkva. Tako mi je možda srcu najmiliji nastup u porti manastira Rakovica prilikom 10. godišnjice upokojenja Njegove svetosti blaženopočivšeg patrijarha Pavla. Uz družbu gusala koja evo bezmalo traje gotovo 30 godina Bog je dao pa je bilo i različitih nagrada, a ja ću istaći onu meni najvažniju a to je zvanje narodnog guslara koje sam stekao prošle godine  – rekao je Srđan.

Kako kaže, u prošlim vremenima postojao je opravdan strah za budućnost gusala. Bile su sklonjene u stranu i prepuštene zaboravu. Zahvaljujući božijoj milosti i grupi entuzijasta gusle se polako, ali sigurno vraćaju na pijedestal kome pripadaju.

Na republičkim festivalima zauzimao je od prvog do osmog mjesta.

– Prvo mjesto osvojio sam u Trebinju 2006. godine na 13. Festivalu guslara Srpske. Srećan sam što se kod nas prenosi s koljena na koljeno. To je božiji dar – kazao je Momir – Moša Avdalović.
Nekada je, priča Momir, guslarima bilo puno teže, jer su imali i lošije instrumente.

– Kvalitet gusala je napredovao i po zvuku i izgledu. Ranije su samouki ljudi pravili gusle i svaka kuća u Hercegovini imala je gusle. U svakoj kući znali su da guslaju pa su ih pravili kako bi sami znali i umjeli – rekao je Momir – Moša Avdalović.

Ono po čemu je Momir Avdalović poznat jesu zdravice uz gusle na svadbama.

– Što se tiče Hercegovine zdravice su sačuvane, poslije rata je to krenulo uzlaznom putanja. Na puno slava i svadbi čuje se zvuk gusala, ne prođe nijedna svadba u Hercegovini da nema zdravica uz gusle. Imao sam sreću da budem među prvim guslarima, da guslam zdravice uz gusle i na svadbama – rekao je Momir – Moša Avdalović.

Titula

Velika je razlika između guslara i narodnog guslara. Srđan Avdalović nam je približio kako se dolazi do ove titule.

– Prvo se organizuju republički festivali Srbije, Crne Gore, Srpske, a 10 najboljih ide na Savezni festival Srpskih zemalja, odnosno zajednički festival Srbije, Crne Gore i Srpske i to je 30 guslara. Najboljih 10 s prošlogodišnjeg saveznog se plasira odmah i na sljedeći, što je 40 učesnika. Za titulu narodnog guslara potrebno je da budeš pet puta u finalu Saveznog festivala, odnosno da uđeš u 20 najboljih za tu godinu ili da jednom pobijediš na Saveznom festivalu – rekao je Srđan Avdalović.