Žički duhovni sabor "Preobraženje 2022" večeras će u Kraljevu svečano biti otvoren izložbom "Pod zlatnim i plavim nebom: Ikone grčkih majstora od 15. do 19. veka", koju će i publika u Trebinju moći da pogleda narednog aprila tokom Dana Jovana Dučića.
 

Kustos savjetnik Narodnog muzeja u Beogradu Branka Ivanić kaže da se radi o 147 ikona iz fonda Narodnog muzeja u Beogradu, kolekciji koja je skupljana sve do kraja 20. vijeka.

- To su ikone koje su razni ljudi prodavali, nešto je došlo iz kolekcije poznatog publiciste, novinara i kolekcionara Stanislava Krakova, nešto je otkupljeno od velikog kolekcionara Aleksandra Đorđevića, a nešto sa Dvora /Karađorđevića/, dok je ostatak uglavnom građanstvo ponudilo, nešto na poklon, a najveći dio na oktup - kaže Ivanićeva za Srnu.

Najveći broj ikona, skoro dvije trećine ukupnog fonda, otkupljen je od 1945. do 1975. godine od Srba koji su poslije Drugog svjetskog rata dolazili sa prostora Dalmacije, današnje Hrvatske i BiH.

Kada je riječ o stilu, jedan dio ikona su ikone italo-kritskog ikonopisnog stila nastale u periodu turske prevlasti nad jugoistočnim dijelom Evrope, u 15. vijeku, a nastale su na Kritu, u Veneciji i na Jadranskoj obali.

- Kada Krit osvajaju Turci, ali i ranije, mnogi se povlače na zapadne krajeve, pa se njihova aktivnost prenijela najvećim brojem na jonska ostrva, prijue svega Krf, slikarstvo je dobilo barokni oblika, ali je zadržan isti italo-kritski manir slikanja - navodi Ivanovićeva.

Ona ističe da su drugi dio zbirke ikone iz Solunske i Makedonske oblasti, gdje su djelovale čuvene škole Kosturska i Ohridska, kao i druge radionice, odnosno slikarske družine koje su kružile po cijelom Balkanskom poluostrvu, dok je treća cjelina Levantinski barok sa kraja 19. vijeka.

- To je puno ružica, nabora, brokata, one su vrlo živahne i nastajale su u Makedoniji oko Prespanskog jezera, izuzetno plodan kraj, velika trgovina. Međutim, to jenjava pred Turcima - napominje Ivanovićeva.

Ikone oslikane uglavnom na drvetu, osim desetak duboreza, prva su izložba srednjovjekovnog odjeljenja Muzeja od povratka u zgradu Narodnog muzeja na Trgu Repbulike u Beogradu 2018. godine.

Njihova restauracija, čišćenje i konzervacija, trajala je više od tri godine, a učestvovalo je cijelo konzervatorsko odjeljenje Narodnog muzeja.

Izložba je postavljena u Galeriji Narodnog muzeja Kraljevo, a publika može da je pogleda do 7. oktobra.