U Kulturnom centru Trebinje večeras je upriličeno predstavljanje prvog toma planirane petotomne monografije naše eparhije pod nazivom “Šematizam Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske”, objavljenog povodom 800 godina od osnivanja prvobitne Episkopije humske.

Na promociji, pored glavnog urednika, oca Radivoja Krulja i recenzenata: dr Milana Gulića, dr Drage Mastilovića i dr Miloša Ivanovića, govorili su i episkop diseldorfski i njemački dr Grigorije Durić, kao i istoričar dr Nedeljko Radosavljević.

Glavni urednik je protojerej Radivoje Krulj, a redakciju čine i episkop Dimitrije, iguman manastira Zavala Vasilije Kopitić, iguman manastira Tvrdoš Sava Mirić.

Otac Krulj je rekao da je ovo djelo pripremano četiri godine, te da se u njemu mogu pročitati podaci o crkvenim opštinama, manastirima, parohijama i slično.   

Episkop zahumsko-hercegovački i primorski Dimitrije je kazao da se u koricama ove monografije krije jedan faktografski presjek živog života jedne eparhije.

„Velika zahvalnost vladiki Grigoriju, čija je ideja bila da se izda ova petotomna monografija, istorijski sabornik naše eparhije. Hvala Draganu Davidoviću, fotografu Mladenu Vujadinoviću, recezentima, sveštenstvu, monaštvu i mnogim drugim učesnicima koji su bili uključeni u pripremi ovog sabornog djela“, istakao je vladika Dimitrije.

Saradnici na tekstu su blaženopočivši episkop zahumsko-hercegovački i primorski Atanasije Jevtić, episkop zapadnoamerički Maksim, arhimandrit Isaija Dan, arhimandrit Lazar Lazarević, protojerej-stavrofor Boris Banduka i drugi.

Recezenti knjige su dr Draga Mastilović, Milan Gulić, Vukašin Milićević i Miloš Ivanović.

Dekan Filozofskog fakulteta u Istočnom Sarajevu Draga Mastilović istakao je da je riječ o kapitalnom djelu ne samo za Eparhiju zahumsko-hercegovačku i primorsku, nego i za Srpsku pravoslavnu crkvu i za srspku kulturu uopšte.

„Iz ovog Šematizma čitaoci mogu da se upoznaju sa jednim širokim spektrom djelatnosti koje obavlja ova eparhija. To je istorijska čitanka Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske, pa i Hercegovine, s obzirom na činjenicu da je istorija ove eparhije bila neodvojiva od istorije srpskog naroda u Hercegovini“, rekao je Mastilović.

Dr Miloš Ivanović, viši naučni saradnik na Istorijskom institutu u Beogradu je istakao da ova monografija sadrži veoma značajne podatke svih osam vijekova Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske.

„Autori su se baš potrudili da sakupe sav relevantan materijal i da ga na pravi način prezentuju publici jednim pitkim stilom i to je knjiga koju treba svako da ima u kući i u kojoj mogu naći značajne podatke kako o svojim precima, tako i o mjestu u kome žive“, naveo je Ivanović.

Šematizam je štampan zahvaljujući finansijskoj podršci Republičkog sekretarijata za vjere, čiji je direktor Dragan Davidović, u tiražu od 1.000 primjeraka.

Uz upravo izdati Šematizam, preostala četiri dijela monografije Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske, koji su u pripremi, sačinjavaće tomovi pod nazivima: Istorija, Leksikon, Prilozi za istoriju i Bibliografija Eparhije.

Izdavači Šematizma Eparhije su ova eparhija i Vidoslov.