U okviru trodnevne naučne konferencije "Istorija i kultura - između ličnosti, događaja i procesa", danas se održava naučni skup, za koji je, prema riječima Petra Miloševića, istoričara iz „Zadužbine Knez Miroslav Humski“, organizatora konferencije, prijavljeno 20 referata naučnika iz Republike Srpske, Srbije i Crne Gore.

„Među radovima koji su izloženi na današnjem naučnom skupu je i moj rad o svešteničkoj porodici Danilović sa Zubaca, sa posebnim osvrtom na sveštenika Sava S Danilovića. On je posljednji izdanak te svešteničke zubačke porodice, čija sudbina je veoma interesantna“, rekao je Milošević.

Predrag Lozo, istoričar iz Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, istakao je značaj ove konferencije, navodeći da obuhvata niz različitih perioda koje se izučavaju iz različitih oblasti, lingvistike, književnosti, politikologije do savremene nacionalne istorije.

„Ja sam neko ko se bavi savremenom nacionalnom istorijom i smatram da je veoma bitno što se na ovim konferencijama i zbornicima radova koji proističu iz njih nalaze i radovi iz oblasti istorije Republike Srpske. To je naša savremena nacionalna istorija koja se, između ostalog, bavi sadašnjošću time što razumijemo identitet i procese koji su doveli do nastanka Republike Srpske“, naveo je Lozo i izrazio nadu da će rad ovakvih konferencija proizvesti značajne rezultate za budućnost.

Zoran Čvorović, pravni istoričar i profesor na Pravnom fakultetu u Kragujevcu, na konferenciji je predstavio rad posvećen temi porijekla federalističke ideje i samog federalnog uređenja druge Jugoslavije.

On kaže da se, iako svi znamo da je odluka o osnivanju druge Jugoslavije donijeta na drugom zasjedanju AVNOJ-a, nažalost nije istraživala veza između komunističke ideje federacije i nekih ranijih projekata federalizma.

„Ideja je preuzeta iz ustavnih nacrta hrvatskih političkih stranaka iz međuratnog perioda u kojoj Hrvati predlažu podjelu države na šest federalnih jedinica. Jedina razlika, u odnosu na komunistički program, je u tome što je, po hrvatskoj ideji, Makedonija sa starom Srbijom ostajala u Srbiji, a kao šesta federalna jedinica je planirana Vojvodina. Kod Hrvata je ova ideja zapravo potekla iz modela federalizacije Austrougarske sa sedam federalnih jedinica, koju je preuzeo Stjepan Radić, a potom, od međutarne hrvatske inteligencije, komunisti, sa ciljem razbijanja jedinstva srpskih zemalja“, istakao je Čvorović.

Vladimr Dimitrijević, doktor književno-istrorijskih nauka i profesor u Gimnaziji u Čačku govorio je o radu „Vladika Nikolaj Velimirović o Jovanu Dučiću“.

On je u svom radu naveo da je govor, koji je vladika Nikolaj održao prilikom prenosa zemnih ostataka Jovana Dučića iz Gerija u Libertvil, jedan od njegovih najboljih.

„U tom govoru, vladika je naglasio evolutivni put Jovana Dučića, od njegovih prvih stihova, koji su bili svojevrsni larpulartizam, odnosno stremljenje ka ostvarenju čiste umjetnosti ljepote antičko-rimskog i grčkog obrasca, pa sve do hrišćanstva i one dubine na kojoj se čovjek nalazi kada se suoči sa posljednjim metafizičkim istinama. A u tom tekstu se nalazi i niz anedoktalnih priča o susretima sa Jovanom Dučićem“, kaže Dimitrijević.

Naučni skup je otvorio Dražen Bošković, zamjenik gradonačelnika Trebinja, koji je istakao značaj ove konferencije te rekao da se Grad Trebinje rado odaziva ovakvim događajima i u skladu sa mogućnostima daje podršku.

„Svake godine je sve više učesnika, a ono što je bitno za ovu konferenciju je da dolaze naučni radnici iz cijelog regiona i da se razmjenjuju naučne teme. Takođe, veoma je značajno da važan broj institucija i pojedinaca iz Trebinja i Hercegovine učestvuje na ovim konferencijama, da razmjenjuje informacije sa svojim kolegama i da se njeguje kulturno-istorijska građa koja će biti sigurno neprocjenjiva za buduća pokoljenja“, rekao je Bošković.

Na konferenciji, pored ostalih, učestvuju i prof. dr Borivoje Milošević sa Filozofskog fakulteta Banja Luka, prof. dr Milorad Vukanović iz Dubrovnika, Vesna Bajić iz „Matice srpske“ iz Novog Sada kao i brojni istoričari iz Republike Srpske, Srbije i Crne Gore, a održava se u Gradu sunca.

Prema programu, sinoć su promovisana dva zbornika sa prethodnih konferencija, a sutra, završnog dana, predviđeno je sumiranje utisaka i druženje učesnika.

Naučnu konferenciju je organizovala Zadužbina „Knez Miroslav Humski“ iz Trebinja uz pomoć Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica iz Banja Luke i Instituta istorijskih nauka Univerziteta u Istočnom Sarajevu.