U mjestu Krekovi kod Nevesinja danas su obilježene 144 godine od početka ustanaka u Hercegovini - Nevesinjske puške, odakle je poručeno da ovi događaji svjedoče da je Nevesinje grad heroj kroz istoriju.

Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Duško Milunović rekao je u obraćanju prisutnima da je ovaj događaj jedan od najznačajnijih u istoriji srpskog naroda koji je promijenio geopolitički kartu Evrope.

Milunović je podsjetio da su 1875. godine Nevesinjci podigli ustanak protiv moćne turske imperije što je izazvalo pravu lavinu sukoba.

- Počeli su ratovi Srbije i Crne Gore protiv Turske u kojima su učestvovale i nevesinjske čete. Došlo je i Berlinskog kongresa 1878. godine kada su Srbija i Crna Gora dobile samostalnosti, a ovaj prostor je pripao Austrougarskoj, pa je ovaj narod morao dizati ustanak i protiv Austrougarske 1882. godine - podsjetio je Milunović.

On je napomenuo da su Nevesinjci i u Drugom svjetskom ratu u porobljenoj Evropi prvi podigli ustanak kada su u selu Drežanj spriječili pokolj srpskog naroda od ustaša.

Milunović je dodao da jugoslovenske vlasti nisu uvrstile taj 3. jun kao početak ustanka, jer tada još nije bilo partijske organizacije na ovom prostoru.

- Nevesinjski narod kroz vijekove nije dozvolio daleko jačem neprijatelju da ga gazi već se vodio riječima cara Lazara da nije bitno kolika sila napada već koliku svetinju branimo - istakao je Milunović.

Predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske Milomir Savčić istakao je ogroman istorijski značaj ovog događaja, te naglasio da se srpski narod sjeća prošlosti zbog svoje budućnosti.

- Dokazujemo da slobodu cijenimo više od svega. I danas poručujemo da smo slobodu spremni braniti po svaku cijenu, ali se, prije svega, zalažemo za mir na ovim prostorima - naveo je Savčić.

Načelnik opštine Nevesinje Milenko Avdalović rekao je da je Nevesinje ponosno na svoje pretke i da je Nevesinjska puška jedan od najznačajnijih događaja srpskog naroda.

- Nevesinjska puška i istorijski događaji s kraja 19. vijeka bili su inspiracija i ljudima koji su od 1992. do 1995. godine branili slobodu i stvarali Republiku Srpsku - rekao je Avdalović.

Nataša Gligorić, praunuka harambaše Pere Tunguza, podsjetila je da je njen pradjed sa 30 hajduka na Ćetnoj poljani u mjestu Bišina kod Nevesinja ispalio prvu Nevesinjsku pušku 5. jula 1875. godine i napao turski karavan.

- Ona je bila simbol otpora protiv petovjekovne turske tiranije. Ta patnja i život u oskudici rodili su snagu i Nevesinjska puška zapalila je plamen oslobodilačke borbe koja se proširila i na druge prostore - rekla je Gligorićeva.

Prva Nevesinjska puška bio je ustanak podignut u mjestu Krekovi u opštini Nevesinje 9. jula 1875. godine protiv otomanske vlasti i ubrzo se proširio na cijelu BiH, uz podršku Srbije i Crne Gore.

To je vremenom preraslo u srpsko-turski rat. Ubrzo je došlo do Berlinskog kongresa 1878. godine kojim su Srbija i Crna Gora dobile nezavisnost i teritorijalno proširenje, dok je Austrougarska na 30 godina okupirala BiH.

Druga Nevesinjska puška, poznatija kao Uloški ustanak, izbila je u januaru 1882. godine napadom ustanika na austrougarsku žandarmerijsku stanicu u Ulogu zbog donošenja takozvanog Vojnog zakona o obaveznom služenju vojske mladića iz BiH.

Nevesinjska antifašistička puška predstavlja oružani otpor ustašama 3. juna 1941. godine u selu Drežanj, nakon masakra 27 ljudi u selu Udružnju kod Nevesinja.

Ovaj oružani otpor fašističkom okupatoru se u trećoj knjizi Otadžbinskog rata Rusije pominje kao prvi antifašistički ustanak u porobljenoj Evropi, ali ga komunističke vlasti bivše Jugoslavije nisu proglasile za Dan ustanka protiv okupatora, već 4. juli.

Obilježavanje 144 godine od početka ustanaka u Hercegovini - Nevesinjske puške održano je u organizaciji Odbora Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.