Istraživač srpske istorije dr Goran Komar iz Herceg Novog pozvao je nadležne ustanove u BiH i Republici Srpskoj da što pre zaštite otkrivene nadgrobne spomenike iz srednjeg veka, a naročito one sa ćiriličkim natpisima. On je došao do dokaza da je džamija u selu Pridvorica u Gatačkom Borču sagrađena na temeljima pravoslavnog manastira, i da je prilikom istraživanja saznao da je veliki broj srednjovekovnih nadgrobnih spomenika izmešten iz temelja i zidova džamije u tom selu!

– Džamija se trenutno obnavlja, što je u građevinskom smislu skoro završeno. Prilikom ranijih obnova, spomenici su zadržavani kao građevinski materijal. Kada sam sa svojim timom posetio Pridvoricu, pomno smo pregledali sve izmeštane spomenike iz temelja i zidova džamije, i izbrojali 47 dokaza! Svi su sagrađeni od belog krečnjaka i svi su tipa sanduka. Na pojedinim se vide i tragovi maltera. Većina ovi spomenika čuva ćiriličke natpise iz srednjeg veka. Na jednom od njih piše: „Ovde leži Rapalo kaluđer“. Na taj način otkrivamo da je tačno narodno predanje Gatačkog Borča koje govori o pravoslavnom manastiru na mestu džamije – kaže Komar.

Dodaje da je drugi natpis uklesan u prostoru čvorišta nadgrobnog krsta, koji je najverovatnije polomljen i uzidan u zdanje džamije prilikom rušenja starog pravoslavnog manastirskog groblja. Nedostoje mu horizontalna greda, ali je i danas sasvim vidljiv natpis: „…vić usječe ovaj krst Radoje Kovač“.

– U blizini, uzvodnije, nalazi se crkva posvećena Svetom knezu Lazaru, sa grobljem koje je takođe porušeno 1942. godine. I ona je sagrađena na srpskom pravoslavnom manastiru na lokalitetu Dubrave.

U neposrednoj blizini, na platou visoko iznad Neretve, postoje velika srednjovekovna groblja sa veoma krupnim i starim primercima stećaka tipa sanduka i slemenjaka, to su predeo koji se i sada naziva Varoš, kao i predeo Kaluđerovine. Kraj ceste, povezna sa grobnom gomilom, nalazi se spomenik sa ćiriličkim natpisom.

VIŠE DOKAZA

I u Bijeljini su temelji džamije krili desetine ovakvih grobnih spomenika sa mnoštvom natpisa, pa čak i jednim imenom ktitora crkve! I hram u Herceg Novom, koji je podigao herceg Vlatko Kosača tokom osme decenije 15. veka, posle turskih osvajanja pretvoren je u džamiju.