Ministarstvo prosvjete Srbije pripremilo je za srednje škole dva modela nastave po kojima može da se realizuje planirani program – nastava po kombinovanom modelu i nastava na daljinu.

U učionicama će biti najviše 15 đaka, svaki će sediti sam u klupi, a biće obustavljene sve aktivnosti kod kojih je moguće pojačano stvaranje aerosola.

Nastava u gimnazijama i srednjim stručnim školama po kombinovanom modelu podrazumijeva da učenici od prvog do četvrtog razreda jedne nedjelje dolaze u školu na neposrednu nastavu, a sljedeće nedejlje realizuju časove putem nastave na daljinu.

Smjenu čine učenici prvog i drugog razreda odnosno trećeg i četvrtog razreda.

Ukoliko je broj učenika u odjeljenju veći od 16, odjeljenje se dijeli u dvije grupe (škola bira optimalni kriterijum za podjelu na grupe).

Ukoliko je broj učenika u odjeljenju, odnosno grupi za vježbe, praktičnu nastavu, strane jezike manji od 16, za njih se nastava održava bez podjele na grupe i uvijek u školi.

Škola treba pažljivo da izradi raspored časova kako bi se obezbijedio kontinuitet časova za učenike.

Ocjenjivanje učenika u ovom modelu nastave se realizuje kada su učenici u školi uvažavajući sve principe ocjenjivanja.

Prilagođavanje rasporeda

Učenici jedne grupe, kada imaju nastavu u školi, imaju sve časove po rasporedu. Škole mogu prilagoditi raspored tako da se časovi iz predmeta sa većim nedjeljnim fondom realizuju kao dvočasi ili u blokovima kako bi se broj nastavnika koji svakodnevno dolaze u školu sveo na optimalnu mjeru.

Časovi traju po 30 minuta. Pauza između smjena u školi se koristi za čišćenje i dezinfekciju učionica, hodnika, laboratorija, radionica, biblioteka i svih drugih prostora u školi koji se koriste za nastavu i učenje.

Takođe se vrijeme između smejna može koristiti za realizaciju praktičnih oblika nastave naročito u situaciji kada učenici nisu u mogućnosti da ovaj oblik nastave realizuju kod poslodavca sa kojim škola ima odgovarajući ugovor.

Pripreme za nastavne jedinice u digitalnom obliku

Prilikom pripremanja za neposrednu nastavu u školi, nastavnici treba da izrađuju pripreme za nastavne jedinice u digitalnom obliku kako bi se one mogle koristiti i u modelu učenja na daljinu (pitanja, zadaci, materijali za učenje i vježbanje).

Preporučuje se školama da stručna veća nastavnika zajednički pripremaju i dijele nastavne sadržaje. Ovo je posebno važno za velike škole u kojima jedan isti nastavni predmet u istom razredu i po istom ili sličnom programu realizuje više nastavnika.

Poželjna je saradnja u cilju dijeljenja nastavnih resursa i između škola u okviru zajednica škola odnosno stručnih društava pojedinih nastavnih predmeta.

Nastava na daljinu je poseban oblik obrazovno-vaspitnog rada gdje učenici program nastave i učenja u cjelini ili jedan deo ostvaruju korišćenjem savremene informaciono-komunikacione tehnologije za učenje, bez neposrednog boravka u školi.

Ovaj oblik nastave se primjenjuje kada se nastava u školi ne realizuje u cilju očuvanja bezbejdnosti i zdravlja učenika i nastavnika.

Nastava na daljinu organizuje se za učenike škole i obuhvata nastavu i druge oblike organizovanog rada (individualno, u grupi ili odeljenju).

Škola bira softver

Srednja škola bira softver koji će koristiti za realizaciju nastave na daljinu. Ovi specijalizovani softveri mogu da obezbijede formativnu i sumativnu procjenu učeničkih postignuća ukoliko su epidemiološke mjere takve da se direktna nastava ne preporučuje ni u najmanjim grupama.

Direktor i stručni saradnici prate nastavu i imaju pristup virtuelnim učionicama, onlajn-časovima i drugim oblicima nastave na daljinu. Za sedam opšteobrazovnih predmeta (matematika, srpski jezik i književnost, fizika, hemija, istorija, geografija i biologija) pristup sadržajima i aktivnostima moguć je u bilo koje vrijeme (24 časa tokom 7 dana u nedelji).

To je zatvoreno obrazovno rešenje (ne postoji mogućnost pristupa neovlašćenim licima). Dostupan je putem interneta, posredstvom različitih vrsta digitalnih uređaja (računar, laptop, tablet, mobilni telefon) bez obzira na instaliranu verziju operativnog sistema (Windows/Android/iOS/MacOS).

Omogućava kreiranje digitalnih sadržaja koji sadrže tekst, slike, zvuk, video-zapise i linkove ka provjerenim web-sajtovima na koje nastavnik upućuje učenike.

Ima ugrađene funkcionalnosti koje omogućavaju komunikaciju na relaciji nastavnik–učenik i učenik – drugi učenici.

Omogućava nastavnicima da kreiraju kvizove/testove ili upitnike za procjenu znanja učenika, a posejduje mogućnost skladištenja nastavnih materijala i učeničkih radova.

O profesionalnoj praksi

Srednja stručna škola organizuje profesionalnu praksu u skladu sa zakonom i mjerama koje propisuje poslodavac u kompaniji u kojoj se ona ostvaruje.

Imajući u vidu da se realizacija praktične nastave i vježbi za medicinske škole neće realizovati u zdravstvenim ustanovama, škole treba da pripreme plan realizacije tog vida nastave u školskim kabinetima uz maksimalno korišćenje simulacija i ostalih prigodnih oblika praktičnog rada kojim se stiče kompetencija za standard kvalifikacije.

Organizovati realizaciju nastave na način da svako odjeljenje (grupe) ima svoju učionicu, odnosno tokom malih odmora nema promjene učionice/kabineta, osim kada je to neophodno zbog specifičnosti nastavnih predmeta i korišćenja određene opreme i nastavnih sredstava.

Škole će do 24. avgusta dostaviti operativni plan nadležnoj školskoj upravi sa rasporedom planiranih časova po razredima na saglasnost, izabranu platformu za rad na daljinu, aktivnosti koje obezbjeđuju da svi učenici budu uključeni u rad.

Direktor organizuje, sa posebnom pažnjom, dežurstva u školskom objektu tokom radnog dana (u hodnicima, dvorištu, na ulasku u školu), a u cilju podizanja epidemiološke i svake druge bezbejdnosti učenika i zaposlenih.

U svim školskim objektima se poštuju sve propisne epidemiološke mjere.

Edukacija o načinima i značaju prevencije

U učionicama će boraviti najviše 15 đaka, svaki će sjediti sam u klupi, a biće obustavljene sve aktivnosti kod kojih je moguće pojačano stvaranje aerosola, što bi značilo da se na časovima muzičkog ne pjeva, nema proba školskog hora, na fizičkom nema kolektivnog sporta, a za individualne sportove treba provjeriti uslove u salama.

To se navodi u Uputstvu o mjerama zaštite zdravlja učenika i zaposlenih, za osnovne i srednje škole.

U tom uputstvu, navodi se da će se sprovoditi edukacija o načinima i značaju prevencije kovida 19 u školskoj sredini i to tako što će prije početka školske godine biti organizovana Webnar edukacija školskog osoblja o načinima i značaju prevencije u školskoj sredini.

Takođe, prvi dan školske godine biće posvećen predavanjima i diskusijama o načinima i značaju prevencije kovida 19 u školskoj sredini, a edukativni materijali i video-filmovi o načinima i značaju prevencije korona-virusa biće postavljeni na sajt škole i na vidljivim mestima u prostorijama škole.

Kada je riječ o mjerama smanjenja rizika unosa virusa  koronau školsku sredinu, učenici nastavno i nenastavno školsko osoblje ne treba da dolaze u školu ukoliko imaju povišenu telesnu temperaturu i/ili simptome respiratorne infekcije.

Šta roditelji treba da urade

Roditelji treba svako jutro da provere tjelesnu temperaturu svojoj dejci pred polazak u školu, a isto treba da učini i nastavno i nenastavno školsko osoblje.

Uputstvo propisuje održavanje fizičke distance sa drugim osobama u školi od najmanje 1,5 metara, dok u učionicama treba da boravi najviše 15 učenika sa obezbjeđena četiri metra kvadratna po djetetu i po jedno dijete u svakoj klupi.

Potrebno je edukovati učenike, nastavnike, školsko osoblje o značaju održavanja fizičke distance za sprječavanje širenja infekcije – pred početak/na početku školske godine, čas odejljenjskog starejšine iskoristiti za edukaciju učenika, kao i određene časove fizičkog i zdravstvenog vaspitanja. Postaviti vidna obavještenja/postere o održavanju fizičke distance.

Preporučuje se da učenici ne mijenjaju učionice odnosno da se nastava za jedan razred odvija u istoj učionici.

Na časovima muzičkog nema pevanja, na fizičkom bez kolektivnog sporta

Potpuno obustaviti sve aktivnosti kod kojih je moguće pojačano stvaranje aerosola (pjevanje, vikanje, sport, navijanje), što bi značilo da se na časovima muzičkog ne pjeva, nema proba školskog hora, na fizičkom nema kolektivnog sporta, a za individualne sportove (gimnastika i sl.) treba provjeriti uslove (veličina sale, mogućnost prirodne ventilacije i sl.)", navodi se u uputstvu.

Nastavu fizičkog vaspitanja treba organizovati na otvorenom kada god je to moguće i realizaciju nastavnog programa tako da se izbjegne bliski kontakt odnosno održi fizička distanca od najmanje dva metra u svim pravcima.

Ukoliko se časovi organizuju u sali za fizičko, obezbijediti nastavni program koji će omogućiti održavanje fizičke distance. Ukoliko sala ima dva ulaza, iskoristiti ih za podjelu učenika u grupe u cilju smanjenja gužve. Prije i posleij svakog časa neophodno je dezinfikovati zajedničke predmete (sprave, lopte i sl.), očistiti/oprati salu i provjetriti je.

Nastavnici bi trebalo da savjetuju učenike da ne stvaraju gužvu u svlačionicama već da budu strpljivi i sačekaju svoj red, a ukoliko je moguće, organizovati nastavu sa manjim brojem učenika.

U periodu neposredno prije i poslije nastave i između školskih časova (mali i veliki odmor) u školi i dvorištu škole ne stvarati gužve.

Osobe koje dovode djecu u školu ne ulaze u školu već djuecu prate do ulaza u školsku zgradu ili do kapije školskog dvorišta gdje djecu mlađeg uzrasta preuzima dežurni učitelj/nastavnik i obavezno nose zaštitnu masku tako da pokriva nos, usta i bradu.

Održavanje fizičke distance među učenicima neophodno je i tokom malih i velikog odmora. Preporučuje se da učenici provode veliki odmor na otvorenom (u školskom dvorištu) kad god to vremenske prilike dozvoljavaju.

Organizovati korišćenje toaleta tako da u toalet ulazi onoliko dece koliko kabina ima, a da se ispred toaleta čeka u redu sa poštovanjem fizičke distance od najmanje jednog metra.

Ne sprovoditi proslave u objektu (priredbe), kao ni organizovane grupne posjete mjestima gdje se očekuje okupljanje većeg broja osoba, izlete.

Nošenje maski i pranje ruku

Kada je riječ o nošenju maski, školsko nastavno i nenastavno osoblje sve vreme boravka u školi treba da nose maske.

Učenici pak masku treba da nose pri ulasku u školu pa sve do dolaska do svoje klupe, a obavezno prilikom odgovaranja i svakog razgovora, kao i bilo kojeg kretanja van klupe, prilikom odlaska na odmor ili toalet. Preporučuje se da učenici sve vreme boravka u školi nose masku, ali ona se može odložiti u periodu kada učenik sedi u svojoj klupi i sluša nastavu.

Tokom boravka u školi moguće je da se koristi bilo koja maska – hirurška, epidemiološka ili platnena, ali ona treba da se koristi na ispravan način tako da pokriva nos i usta.

Potrebno je redvono pranje ruku, ili upotreba dezinfekcionog sredstva na bazi 70 odsto alkohola, koja ne može zameniti pranje ruku vodom i sapunom ukoliko su ruke vidno zaprljane. Posle tri do četiri izvršenih dezinfekcija ruku obavezno oprati ruke vodom i sapunom.

Ruke se obavezno peru pri ulaska u školu, pre jela, posle odlaska u toalet, pre spremanja hrane, nakon obavljanja respiratorne higijene (istresanje nosa, kašljanja u maramicu itd.), posle igre (npr. posle velikog odmora, posle časa fizičkog vaspitanja) i maženja životinja, kada su vidno zaprljane, nakon izlaska iz škole i uvek kada postoji potreba.

Obavezno redovno čišćenje školske sredine

Preporučuje se pravljenje higijenskog plana čišćenja (ko čisti, kada, na kom spratu, itd.).

Redovna nabavka osnovnog potrošnog materijala, zajedničkim radom škole, lokalne samouprave i roditelja, kroz, na primer, osnivanje roditeljskog odbora za sanitarno-higijenske uslove). Tu spadaju sapun, toalet papir, ubrusi za jednokratno korišćenje, kese za kante za smeće, sredstva za čišćenje, dezificijensi i proizvodi za čišćenje (krpe, džogeri).

Predviđa se i redovno provetravanje svih prostorija isključivo otvaranjem prozora, bez upotrebe veštačke ventilacije i klimatizacije centralizovanog zatvorenog tipa, obavezno za vreme svakog školskog odmora i između smena. Ako vremenski uslovi dozvoljavaju, preporučuje se držanje otvorenih prozora i tokom trajanja nastave.

Ukoliko škola organizuje ishranu učenika, potrebno je da se obroci služe u trepezariji ili učionicama (samo ukoliko škola nema trpezariju), da deca za stolovima sede na udaljenosti od najmanje jednog, a poželjno dva metra, u svakom pravcu.

Pre jela potrebno je obrisati alkoholom površine na kojima će se služiti hrana. Važno je da deca operu ruke pre jela, a treba im naglasiti i da međusobno ne dele hranu i pribor za ishranu.

Naveden je i postupak sa učenicima, nastavnim i nenastavnim osobljem škole koje imaju simptome respiratorne infekcije sa sumnjom na koronavirus.

Kada se pojave simptomi

Ukoliko se simptomi pojave van škole, treba se javiti u kovid ambulantu nadležnog doma zdravlja. Ne odlaziti u školu i istovremeno obavestiti nadležnu osobu u školi i dalje pratiti preporuke lekara.

Ukoliko se simptomi pojave u školi, kada je reč o osoblju škole, potrebno je da se osoba sa simptomima bolesti odmah javi u kovid ambulantu, a nadležna osoba koju određuje direktor škole obaveštava nadležni institut/zavod za javno zdravlje.

Kada je riječ o đacima, pri svakoj sumnji infekciju učeniku odmah staviti masku i smestiti ga u praznu učionicu/prostoriju određenu za izolaciju i obavestiti roditelje i nadležni institut/zavod za javno zdravlje.

O učeniku, u sobi za izolaciju do dolaska roditelja, potrebno je da brine jedna osoba koristeći masku i rukavice, a prostoriju nakon odlaska deteta očistiti i dezinfikovati.