Crkva Svetog Ilije se nalazi na vrhu Ilijinog brda (Ilijina glavica) u selu Mesari, sjeverno od magistralnog puta Trebinje – Mostar. Smještena je na obodu Popovog polja, 20 km zapadno od Trebinja.

Crkva Svetog Ilije sa praistorijskom grobnom gomilom (tumulusom) i nekropolom sa stećcima u Mesarima proglašena je za nacionalni spomenik BiH 2008. godine. Nacionalni spomenik čine: crkva sv. Ilije, praistorijska grobna gomila (tumulus), nekropola sa 8 stećaka i 31 krstača.

Prethodno je od strane Republičkog Zavoda za Zaštitu kulturno-istorijskog naslijeđa Republike Srpske od 27.04.1999.godine, proglašena za jedan od najznačajnih kulturno-istorijskih spomenika odnosno pravoslavnih hramova od izuzetnog značaja za Republiku Srpsku.
Ovaj Zavod uradio je projekat obnove crkve i nadžire njegovu obnovu kroz stručni nadzor konzervatora uz podršku resornog Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju u Vladi Republike Srpske,“M.H.ERS“ Z.P. “Hidroelektrane na Trebišnjici“ A.D.Trebinje, Grada Trebinja i drugih donatora koji su prepoznali njegov izuzetan kulturno-istorijski i svaki drugi značaj.
Prema projektu u predračunu je potrebno 54.000,00 KM.
U prethodnom periodu zamijenjen je krov, urađeni unutrašnji malterski radovi, vanjsko fugovanje i pjeskarenje zidova i trotoar oko hrama. U narednom periodu potrebno je da se uradi sanacija zvonika, patošenje crkve, limarski radovi, ikonostas i unutrašnje uređenje hrama.
Za završetak obnove Hrama neophodno je oko 30.000,00KM.

Pogledajte video reportažu objavljenu u jutarnjem programu Dobro jutro Hercegovino.